Angst
Angstklachten zijn heel divers. Hieronder worden een aantal veelvoorkomende angstklachten beschreven. Mocht de klacht die u heeft echter niet worden genoemd, dan kunt u alsnog contact opnemen om te kijken of er een behandeling geboden kan worden.
Cognitieve gedragstherapie, of kortweg CGT, is een effectieve vorm van therapie en de aangewezen behandelvorm bij de meeste angstklachten. Een behandeling door middel van cognitieve gedragstherapie bestaat o.a. uit het uitdagen van uw angstige gedachten en het stapsgewijs confronteren van hetgeen de angst oproept. Dit laatste wordt ook wel exposure genoemd. Uw behandelaar zal u daar zorgvuldig bij begeleiden. Sommige angstklachten worden echter door middel van Eye Movement Desensitization and Reprocessing, of kortweg EMDR, behandeld. Er kan voor deze behandelmethode gekozen worden, wanneer uw angstklachten zijn ontstaan of verergerd na een zeer beangstigende of nare gebeurtenis.
Indien u last heeft van angstklachten of geïnteresseerd bent in een behandeling, neem dan gerust contact op. Jolien Spoelstra is bij de VGCt geregistreerd als cognitief gedragstherapeut en tevens werkzaam als EMDR-therapeut. Via de website van de Vereniging voor Gedragstherapie en Cognitieve Therapie, de VGCt, kunt u meer informatie vinden over de behandeling van angstklachten. Voor meer informatie over EMDR kunt u de website van de Vereniging EMDR Nederland raadplegen.
Sociale angst
Sociale angst, ook wel een ‘sociale fobie’ genoemd, kenmerkt zich door heftige angst in bepaalde sociale situaties. Mensen met een sociale angst zijn vaak bang om negatief beoordeeld te worden door anderen of om zich beschamend te gedragen in een sociale situatie. Zij hebben hierdoor de neiging om de gevreesde sociale omstandigheden uit de weg te gaan of doorstaan deze situaties met heel veel moeite.
Er kan sprake zijn van een sociale angst, wanneer mensen grote moeite hebben om voor een groep te spreken, om contact te maken met anderen, iemand aan te spreken of vragen te stellen. Maar ook wanneer mensen erg bang zijn om te gaan blozen, zweten of trillen en wanneer mensen faalangst ervaren, kan deze diagnose van toepassing zijn.
Paniekklachten
Paniekaanvallen zijn plotselinge, korte periodes van heftige angst die gepaard gaan met allerlei lichamelijke sensaties, zoals hartkloppingen, zweten, kortademigheid, duizeligheid en trillen. Wanneer mensen ooit een paniekaanval hebben gehad, zijn ze vaak geneigd om bepaalde situaties of omstandigheden die ze aan de paniekaanval gekoppeld hebben te vermijden. Zo durven mensen met paniekklachten soms niet meer naar drukke plekken, in een lift te stappen of met het openbaar vervoer te reizen.
Wanneer iemand terugkerende paniekaanvallen heeft en een angst heeft om weer een paniekaanval te krijgen of bang is voor de mogelijke gevolgen van de paniekaanvallen, spreken we van een ‘paniekstoornis‘. Wanneer iemand ook situaties of plekken vermijdt uit angst om dan een paniekaanval te krijgen, zeggen we dat er sprake is van een ‘paniekstoornis met agorafobie’.
Dwangklachten
De officiële benaming van een dwangstoornis is een ‘obsessief-compulsieve stoornis’. Deze stoornis bestaat uit twee componenten, te weten terugkerende gedachten die beangstigend zijn (‘obsessies’, of wel dwanggedachten) en terugkerende handelingen die bedoeld zijn om de angst te verminderen (‘compulsies’, of wel dwanghandelingen).
Mensen met dwangklachten denken bijvoorbeeld steeds dat ze viezigheid aan hun handen hebben (obsessie) en gaan als reactie daarop veelvuldig hun handen wassen (compulsie). Ook kunnen mensen bang zijn dat ze het gas aan hebben laten staan en er brand zal ontstaan (obsessie), waardoor ze telkens het gasfornuis controleren (compulsie). De angst neemt na het uitvoeren van dwanghandelingen vaak voor een korte tijd af. Daarna komt de angst meestal al snel weer terug. Hierdoor blijven mensen dwanghandelingen uitvoeren, waardoor ze ook in de problemen kunnen komen op andere vlakken, zoals in hun relatie of op het werk.
Piekerstoornis
Wanneer mensen veelvuldig piekeren kan er sprake zijn van een piekerstoornis. Dit wordt ook wel een ‘gegeneraliseerde angststoornis’ genoemd. Mensen met een gegeneraliseerde angststoornis piekeren vaak al een lange tijd, soms al zo lang zij zich kunnen herinneren. Zij piekeren veelvuldig en over allerlei uiteenlopende onderwerpen. Vaak piekeren ze ook over het piekeren zelf. Het piekeren leidt weer tot klachten zoals gespannenheid, slecht slapen en een verminderde concentratie.
Een gegeneraliseerde angststoornis wordt meestal behandeld door middel van ‘metacognitieve therapie’, een variant van de cognitieve gedragstherapie. Er wordt bij deze behandelvorm niet uitgebreid ingegaan op de onderwerpen waarover u piekert, maar er wordt vooral gekeken naar de gedachten die u over het piekeren zelf heeft. Deze gedachten worden ‘metacognities’ genoemd. Een metacognitieve behandeling richt zich op het veranderen van deze metacognities.
Angst, relaties en seks
Wanneer mensen last hebben van angstklachten kan dit een behoorlijk negatief effect hebben op hun relaties en hun seksleven. Ook dan kan een psychologische behandeling lucht geven.
Zo vinden mensen met sociale angstklachten het vaak lastig om contact met anderen te maken, laat staan om een relatie aan te gaan, en vinden mensen met een paniekstoornis het vaak moeilijk om te reizen of drukke plekken te bezoeken, waardoor het minder makkelijk voor ze is om anderen te ontmoeten.
Bovendien worden mensen soms al van jongs af aan bang gemaakt voor seks (‘mannen zijn niet te vertrouwen’, ‘let op dat je niet zwanger wordt’ e.d.) of maken ze tijdens het vrijen dingen mee waar ze angstig van worden. Zo kan je na een pijnlijke ervaring bang worden om bij de volgende vrijpartij weer pijn te krijgen of kan een negatieve opmerking tijdens de seks je erg onzeker maken, waardoor het moeilijk wordt om jezelf opnieuw bloot te durven geven.
Indien u geïnteresseerd bent in een behandeling die zich richt op uw angstklachten, maar tevens aandacht besteed aan het effect daarvan op uw relaties en seksleven, neem dan gerust contact op. Jolien Spoelstra is opgeleid tot EFT-relatietherapeut en bij de NVVS geregistreerd als seksuoloog. Via de website van de Stichting EFT Nederland en de Nederlandse Wetenschappelijke Vereniging voor Seksuologie, de NVVS, kunt u ook meer informatie vinden.
