‘Ik kan er gewoon niet meer tegen’, zegt hij, de wanhoop nabij. ‘Ik ben er constant mee bezig. Ik wil je niet onder druk zetten, ik hou van je. Maar ik gun mezelf iets anders, dan hoe het nu tussen ons is. Ik voel me te vaak alleen.’ Hij laat zijn hoofd in zijn handen vallen en haalt diep adem. In haar ogen zie ik tranen verschijnen. Ze legt een hand op zijn bovenbeen. ‘Ik voel me de hele dag schuldig, maar ik weet niet wat ik anders kan doen.’ Hij legt zijn hand op die van haar. Daar zitten ze dan… Twee intens verdrietige mensen, die duidelijk veel van elkaar houden.
Ooit heb ik Esther Perel, een invloedrijke seksuoloog en relatietherapeut, horen zeggen dat een goedlopend seksleven ongeveer 15 procent van je relatie bepaalt. Wanneer je seksleven echter niet lekker loopt, bepaalt dat ongeveer 70 procent van je relatie. Ze bedoelde hiermee dat een slechtlopend seksleven vaak veel energie kost. Mensen zijn er veel mee bezig. Je piekert erover, ligt er wakker van, maakt er ruzie over of lijdt in stilte. Een seksleven dat lekker loopt, lijkt daarentegen vanzelf te gaan. Het is een fijn en vanzelfsprekend onderdeel van je relatie. Je bent er wel mee bezig, maar juist omdat het goed gaat is er ook veel ruimte voor andere bezigheden en staat het minder op de voorgrond. Een goedlopend seksleven lijkt bovendien een positief effect op je gezondheid te hebben. Zo schijnen mensen die regelmatig seksen een betere weerstand te hebben en dus minder vaak ziek te worden. Mannen die geregeld klaarkomen blijken zelfs een kleinere kans te hebben op het krijgen van een hartinfarct en prostaatkanker. Seks helpt ons om te ontspannen en beter te slapen. En bovendien ervaren we na seks vaak meer verbondenheid met onze geliefde.
Een goedlopend seksleven draagt dus positief bij aan de kwaliteit van ons leven. Maar betekent dat dan ook dat een seksleven dat niet lekker loopt, een negatieve invloed op onze levenskwaliteit heeft?
Vroeger maakte de meeste mensen onderdeel uit van een gemeenschap. Een stam of grote familie, de geloofsgemeenschap of het dorp. Het gaf een gevoel van sociale inbedding. En dat gevoel blijkt heel belangrijk te zijn voor onze veerkracht. Mensen die zich ingebed voelen in een groep, ervaren minder spanning en tonen meer incasseringsvermogen wanneer ze met stressvolle omstandigheden te maken krijgen. Uit onderzoek naar de zogenaamde Blue Zones, gebieden waar mensen uitzonderlijk oud worden, blijkt zelfs dat het gevoel van sociale inbedding een zeer belangrijke factor is die bijdraagt aan een lang en gezond leven. In de afgelopen eeuw zijn mensen echter steeds individualistischer gaan leven. Het aantal verschillende sociale contacten dat we hebben, is sterk afgenomen en velen leggen de focus nu vooral op hun liefdesrelatie. Tegenwoordig verwachten we van onze geliefde dat ze in al onze sociale behoeften voorzien, iets waar we vroeger een heel dorp voor hadden.
Je liefdesrelatie is dus vaak de belangrijkste relatie die je hebt. En een slechtlopend seksleven kan zeer bepalend voor deze relatie zijn en daar een negatieve invloed op hebben. Wanneer de seks slecht loopt, voelen we ons minder verbonden met onze geliefde en neemt het gevoel van sociale inbedding nog verder af. Zodoende kan een seksleven dat niet goed loopt de kwaliteit van je leven sterk verminderen. Want, de kwaliteit van je relaties bepaalt de kwaliteit van je leven, zo zegt Esther Perel.
Dus daar zitten ze dan… Intens verdrietig, maar met de hoop het samen op te lossen. ‘Je zou me toch niet verlaten om zoiets onbelangrijks als seks?’ vraagt ze opeens bezorgd. Het lijkt erop dat ze plots beseft hoe ver hij al een andere weg is ingeslagen. ‘Ik weet het niet schatje, écht niet’. De rollen zijn ineens omgedraaid. Nu lijkt hij vooral schuldgevoel te ervaren en is zij degene die zich verlaten voelt. ‘Seks lijkt niet zo belangrijk, wanneer het soepel loopt. Maar wanneer het stroef gaat zoals bij jullie, kan dat zeer bepalend zijn voor je relatie’, leg ik uit. ‘Het is goed dat jullie hier zijn. We doen tegenwoordig van alles om de kwaliteit van ons leven te verbeteren. We sporten, eten gezond, doen aan yoga en mediteren. Maar een fijne relatie, een gevoel van verbondenheid met je geliefde en de inbedding die dat geeft, zijn ook heel belangrijk. Wanneer de seks niet lekker loopt, is het dus goed daar iets aan te doen.’
Seksuele problemen en relatieproblematiek zijn nog te vaak omgeven door schaamte. Mensen vinden het moeilijk om erover te praten en zoeken niet snel hulp. Terwijl veel problemen relatief simpel op te lossen zijn. Wanneer geliefden elkaar beter begrijpen en hun dynamiek doorzien, is het makkelijker om elkaar terug te vinden en patronen te doorbreken. Zo kunnen bepaalde mechanismen die in je jeugd goed voor je gewerkt hebben, je in je liefdesrelatie juist parten spelen. Maar ook in bed kunnen overtuigingen die je in het verleden hebt opgedaan, zich nu tegen je keren. Bovendien versterkt de reactie van de één vaak de reactie van de ander, waardoor stellen zichzelf steeds verder vastdraaien. Wanneer je dit bespreekbaar maakt, kan er in korte tijd veel veranderen en kan de kwaliteit van je seksleven aanzienlijk verbeteren.
‘Ik voel me niet meer genegeerd, minder alleen’, begint hij. ‘Als ze geen seks wil, zegt ze dat. Maar we kijken dan wel hoe we elkaar aandacht kunnen geven, zodat het voor ons beide okay is.’ Ze glimlacht. ‘We zaten zo vast in ons eigen denken’, vult ze vervolgens aan. ‘Hij zette me niet onder druk, maar ik voelde dat zo. Ik had steeds het idee dat ik tekort schoot. Maar nu weet ik dat seks voor hem een manier is om verbondenheid te voelen en dat er ook andere manieren zijn om dat gevoel te creëren. Dat haalt de druk eraf. En om eerlijk te zijn, krijg ik daardoor gelijk weer meer zin.’ Na een paar gesprekken is hun dynamiek al volledig anders. Durfden maar veel meer mensen naar sekstherapie te gaan, het zou de levenskwaliteit sterk kunnen verbeteren.
GEPUBLICEERD IN DE ONLINE SPECIAL VAN VLAM
0 reacties